Akciğer sönmesi tehlikeli mi? Pnömotoraks olarak da bilinen akciğer sönmesi, akciğer dokusunda oluşan hasar nedeniyle hava kaçağı oluşması ve bu kaçaktan kaynaklı olarak göğüs boşluğuna hava dolması durumudur. Göğüs boşluğuna dolan hava, oluşturduğu basınç etkisiyle akciğerin sönmesine yol açar ve bu durum, solunum kapasitesini ciddi anlamda düşürür.
Göğüs bölgesinde ani şekilde başlayan ağrı ile kendisini gösteren bu duruma, farklı belirtiler de eşlik eder. Hava kaçağının büyük olması, göğüs boşluğuna dolan havanın basıncının artmasına neden olur. Bu tür durumlarda yakınmalar artar ve zamanında müdahale edilmediğinde ciddi sonuçlar ortaya çıkabilir. Yazının devamında, akciğer sönmesi tehlikeli mi sorusunun detaylı yanıtını bulabilirsiniz.
Akciğer Sönmesi (Pnömotoraks) Nedir?
Akciğer sönmesi; akciğer ile göğüs duvarı arasındaki boşluğa hava sızması sonucunda oluşan durumdur. Biriken hava, akciğerin kısmen veya tamamen çökmesine yol açar. Akciğerin yeteri kadar genişleyememesi, solunum fonksiyonlarını olumsuz olarak etkiler ve oksijen alımının azalmasına yol açar. Pnömotoraks, ciddi solunum problemlerine neden olabileceği gibi bazı vakalarda hayati risk de oluşturabilir. İlgili durum, bir anlamda akciğer sönmesi tehlikeli mi sorusunun da yanıtıdır.
Akciğerler, plevra ismi verilen ince bir zarla kaplıdır. Söz konusu zar, akciğerin göğüs duvarına bağlanmasını ve işlevini rahat şekilde yerine getirmesini sağlar. Sağlıklı insanlarda, zarın boşluğunda hava bulunmazken, çok az miktarda sıvı bulunur. Ancak farklı nedenlerle hava kaçağı oluştuğunda, ilgili boşluk hava ile dolar ve akciğerlerin genişleyerek işlevini yerine getirmesini engeller. Söz konusu durum, pnömotoraks olarak ifade edilir. Oluşan hava kaçağının büyüklüğüne göre olumsuz etkisinin seviyesi ve akciğer sönmesi tehlikeli mi sorusunun yanıtı farklılık gösterir.
Pnömotoraksın ortaya çıkma nedenine göre farklı türleri vardır. Bunlara ilişkin detaylar aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:
| Türler | Açıklama |
| Spontan Pnömotoraks | Primer pnömotoraks olarak da ifade edilir ve altta yatan, bilinen bir sebep olmaksızın gerçekleşir. Uzun boylu, sağlıklı, zayıf yapılı, esmer ve 20-25 yaş aralığındaki erkeklerde görülür. En sık görülen tür olup, sigara kullanımı nedeniyle görülme olasılığı artar. |
| Sekonder Pnömotoraks | Bir nedene bağlı olarak ortaya çıkar. Zatürre, akciğer kanseri, amfizem ve verem gibi hastalıklar en önemli nedenlerindendir. Hastalık nedeniyle incelen dokular riski artırır. İncelen noktalardan hava göğüs boşluğunda toplanır. |
| İyatrojenik Pnömotoraks | Tıbbi bir müdahale nedeniyle oluşan türdür. |
Akciğer sönmesi tehlikeli mi sorusu, her bir tür için gündeme gelir ve hava kaçağının büyüklüğüne göre yanıtı değişir.
Akciğer Sönmesi Neden Olur?
Akciğer sönmesinin farklı nedenleri ve risk faktörleri vardır. Bunlara ilişkin detaylar, aşağıdaki gibidir:
- Solunum organının yüzeyinde bulunan hava keseciklerinin (büller) patlaması
- KOAH ve tüberküloz gibi hastalıkların akciğer dokusunda incelmeye neden olması
- Fiziksel özellikler (uzun boylu, esmer ve zayıf erkekler)
- Göğüs travmaları
- Kaburga kırıkları
- Cerrahi müdahalelerde yapılan hatalar / yanlışlıklar
- CCAM gibi doğumsal anomaliler
- Sigara kullanımı
Bunlara ek olarak ilgili durumun, kadınlara kıyasla erkeklerde daha sık görüldüğü bilinir. Dolayısıyla cinsiyet de bir noktada risk faktörüdür. Ayrıca bahsedilen nedenler ve risk faktörleri, akciğer sönmesi tehlikeli mi sorusunun ana kaynağı olarak kabul edilebilir.
Pnömotoraks Belirtileri Nelerdir?
- Aniden ortaya çıkan sırt ve göğüs ağrısı
- Öksürük
- Nefes darlığı
- Hırıltılı solunum
- Kalp atış hızında artış (taşkardi)
- Siyanoz (ciltte morarma)
- Göğüs bölgesinde dolgunluk hissi
Belirtiler, pnömotoraksın şiddetine bağlı olarak farklılık gösterir. Ancak birçok vakadaki yakınmaların aniden ortaya çıkan ve süreklilik gösteren göğüs ağrısı ve nefes darlığı ile başladığı görülür.
Yakınmaları olan hastaların bir sağlık kuruluşuna başvurduğunda, akciğer grafileri çekilir. Çekilen röntgen üzerinden tanı, çok rahat bir şekilde konulur.
Akciğer Sönmesi Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tedavi, akciğer sönmesi tehlikeli mi sorusunun yanıtına bağlı olarak farklı şekillerde yapılır. Bu süreçte ilk olarak hastadaki yakınmalar, pnömotoraks miktarı, hastanın daha önce pnömotoraks geçirip geçirmediği ve diğer kronik rahatsızlıkları dikkate alınır. Kapsamlı değerlendirmenin ardından tedavinin nasıl yapılacağına karar verilir.
Bazı vakalarda, herhangi bir tıbbi işlem yapılmaz ve hastalar takipte tutulur. Diğer vakalarda ise şu yöntemler uygulanır:
- Özel bir enjektörle göğüs boşluğu içerisindeki havanın çekilmesi
- Akciğer sönmesi tüp takılması
- Cerrahi müdahale
Hangi yöntemin uygulanacağı, tamamen vakaya bağlı olarak belirlenir. Ancak daha önce hastalığı geçirmeyen kişilerde dren tüpü takılması yöntemi daha fazla tercih edilir. İlk dren tüpü takılan vakaların yaklaşık %80’i iyileşirken, %20’sinde ise hastalık tekrar eder. Bu hastalara ikinci defa göğüs tüpü takıldığında ise tekrar etme olasılığı %50 olur. Dolayısıyla hastalığın tekrar ettiği vakalar için akciğer sönmesi tehlikeli mi sorusu daha önemlidir. Ayrıca bu kişilerde ameliyat olasılığı daha yüksektir.
Cerrahi işlemle yapılan pnömotoraks tedavisinde hastalığın tekrar etme olasılığı %3 ile %5 arasındadır. Ameliyat, her ne kadar etkili bir yöntem olsa da tedavideki ilk tercih değildir. Sadece şu durumlarda cerrahi müdahale yapılmasına karar verilir:
- Sağ ve sol akciğerlerde aynı anda ortaya çıkan pnömotoraks
- İlk tedavi sonrasında hastalığın ikinci defa ortaya çıkması
- Akciğerde büyük balon keselerinin fark edilmesi
- Göğüs tüpü takılmasına rağmen akciğerlerin 5 gün sonunda normale dönmemesi
- Sağlık kuruluşlarına uzak noktada yaşayanlar
- Mesleki nedenleri olanlar (pilotlar, dalgıçlar vb.)
Söz konusu durumlarda cerrahi yönteme başvurulur. Akciğer sönmesi tehlikeli mi sorusunun yanıtı, sağlık kuruluşlarına hızlı şekilde başvuramayan hastalarda ameliyatın tercih edilmesi ile de verilmiş olur. Zira hava kaçağının oluşması durumunda tedavi için gecikilmesi, hastaların hayati risk yaşamasına yol açabilir.
Pnömotoraks Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Pnömotoraks ameliyatı, dren tüpü takılması veya hasarlı bölgenin çıkarılması (tedavi edilmesi) için gerçekleştirilir. Dren tüpü takmak için 7. ve 8. kaburgaların arasın açılır ve göğüs boşluğuna silikon bir dren takılır. Drenin diğer tarafında ise içinde su bulunan bir tüp yer alır. Böylece hava boşaltılırken, göğüs boşluğuna yeniden hava girmesi engellenir.
Göğüs tüpünün istenen sonucu vermediği durumlarda ise kapalı yöntemle sorunlu bölge çıkarılır ve geriye kalan akciğer dokusu yapıştırılarak problem kalıcı olarak giderilir. Kapalı yöntemde sadece 2 cm büyüklüğünde kesi açılır. Ancak bazı vakalarda açık ameliyata dönülmesi gerekebilir. Açık ameliyata dönme olasılığı %2 seviyesindedir.
Prosedürün başarılı olması için doktor deneyimi kritik öneme sahiptir. Prof. Dr. Semih Halezeroğlu, bu noktadaki deneyimi ve uzmanlığı ile dikkat çeker. Pnömotoraks tedavisindeki cerrahi yöntemler ve akciğer sönmesi tehlikeli mi konusundaki diğer detaylar için iletişime geçebilirsiniz.
Akciğer Sönmesi Tehlikeli Mi?
“Akciğer sönmesi tehlikeli mi?” sorusunun yanıtı maalesef “evet” şeklindedir. Zira pnömotoraks oluştuğunda solunum fonksiyonunda ciddi bir gerileme meydana gelir. Etkilenen bölgelerin büyüklüğüne göre nefes darlığı ve göğüs ağrısı şiddetli şekilde yaşanır. Gerekli müdahaleler hızlı şekilde yapılmadığında akciğer sönmesi ölüm gibi olumsuz sonuçlar doğurur. Dolayısıyla erken teşhis ve uygun tedavi, hayati önem taşır.
Akciğer Sönmesi Hangi Durumlarda Tehlikelidir?
Tekrarlayan sönmeler ve eşlik eden kalp rahatsızlıkları da riski artıran durumlardır. Bunlara ek olarak farklı akciğer rahatsızlıkları da sorunun daha tehlikeli olmasına yol açabilir. Akciğer sönmesi tehlikeli mi konusunda bu tip durumlar, tedavinin daha hızlı uygulanmasını gerektirir.
Akciğer Sönmesi Kaç Günde İyileşir?
Cerrahi işlemle dren tüpü takılması gerekebilir. Sadece göğüs tüpünün takılması durumunda hastalar 3 gün hastanede kalır. Kapalı ameliyatta bu süre 2-3 gün, açık ameliyatta ise 4-5 gündür. Hastaneden taburcu olan hastalar ilk günleri dinlenerek geçirir. Farklı bir komplikasyon oluşmaması durumunda bu hastalar, ağır ve yorucu işlerden kaçınmak şartıyla 2 haftada normal rutinlerine dönerler.
Akciğer Sönmesi Tehlikeli Mi Konusu Hakkında Sık Sorulan Sorular
Akciğer sönmesi tehlikeli mi konusu ile ilgili sıkça sorulan sorular ve bunların yanıtları aşağıda yer almaktadır.
1 – Akciğer Sönmesi Ölümcül Müdür?
Her iki akciğerde aniden ortaya çıkan pnömotoraks, ölümcül olabilir. Bu tür durumlarda hızlı şekilde müdahalenin yapılması, hayati önem taşır.
2 – Akciğer Sönmesi Kimlerde Görülür?
Uzun boylu, esmer ve zayıf erkeklerde bu rahatsızlık daha sık görülür. Ayrıca KOAH ve astım gibi kronik rahatsızlığı olanlar, sigara kullananlar ve ailede bu hastalığın öyküsü olanlarda risk daha yüksektir.
3 – Akciğer Sönmesi Tehlikeli Mi?
Akciğer sönmesi, sönmenin boyutuna, ilerleme hızına ve neden olduğu kalp sorunlarına bağlı olarak hayati riske yol açabilir. Bundan dolayı belirtiler fark edildiğinde acilen en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
4 – Akciğer Sönmesi İyileşir Mi?
Doğru tedavi ile pnömotoraks iyileşir ve hastalar normal yaşamlarını dönerler. Bazı vakalarda tedaviden sonra hastalığın tekrar etme riski olduğu unutulmamalıdır.
5 – Pnömotoraks Ameliyatsız Düzelir Mi?
Pnömotoraksın boyutuna bağlı olarak bazı hastalarda tedavi yerine takip seçeneği tercih edilir. Ancak tedavi gereken hastaların önemli kısmında dren tüpü takılması veya sorunlu bölgenin çıkarılması, cerrahi işlemle yapılır.
