Akciğerler göğüs boşluğumuz içerisinde yer alan ve vücudumuza solunum yolu ile aldığımız oksijenin kana karışmasını ve vücudumuzdaki karbondioksitin nefes borusu yoluyla dışarı atılmasını sağlayan organlardır. Sağ ve solda birer adet olmak üzere göğüs boşluğumuz içerisinde 2 adet akciğer yer alır.
Bazı dış etkenlere bağlı olarak akciğer hücrelerinde kontrolsüz bir çoğalma ortaya çıkabilir. Bu çoğalan hücreler normal akciğer hücresi özelliğinden tamamen farklı ve zararlı oluşumlardır. Normalin dışında gelişen bu zaralı hücreler bir araya gelerek akciğer kanserini oluştururlar. Ortaya çıkan bu kanser akciğer veya nefes yollarında zamanla daha da büyür ve kan veya lenf damarları yoluyla da vücudun farklı bölümlerine yayılma, sıçrama yani metastaz yapmaya başlarlar. Akciğerde büyüyen ve başka organlara yayılan kanser tedavi edilmediği sürece hastaların yaşamlarını sağlıklı şekilde sürdürmelerine izin vermez.
Akciğer kanseri dünyada en sık görülen kanserlerden biridir. Ülkemizde her yıl 40.000’in üzerinde insanımız bu hastalığa yakalanmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri’nde ise her yıl ortaya çıkan sayı 190.000’dir. Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı verilerine göre 2020 yılında tüm dünyada 2.2 milyon kişi akciğer kanserine yakalanmıştır.
Akciğer Kanseri Sebepleri Nelerdir?
Günümüzde akciğer kanserine sebep olan en önemli etkenin sigara ve diğer tütün ürünleri olduğu net bir şekilde ortaya konulmuştur. Bunun dışında bazı kimyasal maddeler (uranyum, arsenik, kadmiyum, krom, nikel ve asbest gibi), toprakta bulunan radon gazı ve radyasyon da akciğer kanserine yol açabilmektedir.
Ayrıca sigara ve tütün ürünleri kullanmamış olsa dahi uzun süre sigara dumanına maruz kalmış kişilerde akciğer kanseri olasılığının arttığı da bilimsel çalışmalar ile ortaya konulmuştur. İlave olarak, hava kirliliği ve çalışılan işyerindeki bazı kimyasal maddelere maruz kalmak gibi durumlar da akciğer kanserine sebep olan diğer faktörlerdir.
Genel olarak sağlıklı yaşam kurallarına uyan kişiler arasında akciğer kanseri çok daha az görülür.
Akciğer Kanseri Türleri Nelerdir?
Akciğer kanserleri küçük hücreli akciğer kanserleri ve küçük hücreli olmayan akciğer kanserleri olarak iki ana gruba ayrılırlar. Bunlardan küçük hücreli olanlar daha nadir olup tüm akciğerler kanserlerinin %10-15’ini oluşturur. Küçük hücreli olmayan akciğer kanserleri içerisinde de farklı hücre cisleri mevcuttur. Bunlardan en sık görülenler adenokarsinomlar, epidermoid (skuamöz hücreli) karsinomlar ve büyük hücreli karsinomlardır. Ayrıca daha nadir görülen diğer türler de vardır.
Akciğer kanserlerinde bu tür ayrımları yapılmasının bazı tıbbi gerekçeleri vardır. Şöyle ki, küçük hücreli akciğer kanserlerinin çoğalma ve başka organlara yayılma hızları küçük hücreli olmayan akciğer kanserlerine göre belirgin şekilde yüksektir. Bu nedenle küçük hücreli akciğer kanserlerinde izlenecek tedavi yolları küçük hücreli olmayanlara göre farklılıklar gösterir. Bu konu aşağıda tedavi bölümünde açıklanmaktadır. Benzer şekilde, küçük hücreli olmayan akciğer kanserleri de kendi içerisinde farklı hücre cinslerine göre ayrılır. En sık görülen iki tür olan adenokarsinomlar ile epidermoid karsinomların hem tetkik hem de ilaç tedavi yöntemleri farklılıklar gösterir.
Akciğer kanserinin hücre cinsini bildiğimizde öncelikle hangi testlerin yapılıp hangi testler ile zaman kaybedilmemesi gerektiğini de bilmiş oluruz. Böylece daha hızlı şekilde teşhis edip daha doğru yöntemle tedavi uygulayarak başarı şansını artırabiliriz.