Evre’ akciğer kanserinin teşhis edildiği anda bulunduğu aşamayı ifade eder.
Akciğer kanserinin hangi evrede olduğunu tam olarak tespit etmek doğru tedaviye karar verebilmek açısından son derece önemlidir.
Bir akciğer kanserinin evresi şu dört özelliğe bakılarak tespit edilir:
1. Kanserin büyüklüğü. Örneğin, 4cm’den küçük tümörler birinci evre, 4-7cm arası ikinci evre ve 7cm’den büyük olanlar ise üçüncü evre akciğer kanseri olarak sınıflanırlar.
2. Lenf bezlerinde yayılma olup olmaması: Burada farklı lenf bezi gruplarında akciğer kanseri yayılmasının olup olmadığına bakılır. Buna göre birinci evre akciğer kanserlerinde hiçbir lenf bezinde yayılma bulunmaz iken lenf bezinde kanser yayılması tespit edilirse lenf bezinin yerine göre ikinci veya üçüncü evre olarak sınıflandırılırlar.
3. Kanserin akciğerin yanında yer alan doku ve organlara doğru yayılma durumu. Bu durum kanserin kan yolu ile yayılmasından farklı olarak, büyüyen tümörün etrafındaki kaburga, diyafram, damarlar, kalp, yemek borusu gibi yapılara doğru uzanması ile olur. Eğer bu durumlardan herhangi biri var ise kanser üçüncü evre olarak sınıflanır.
4. Kanserin kan yolu ile başka organlara yayılma (metastaz) durumu. Akciğer kanseri kemik, beyin, böbrek üstü bezi, karaciğer veya benzeri organlara yayılması halinde yukarıdaki özellikler dikkate alınmaksızın dördüncü evre olarak tanımlanır.
Birinci Evre akciğer kanseri nedir?
Birinci evre akciğer kanseri kanserin en küçük halinde fark edildiği evredir. Bu evrede tümör çapı küçüktür, lenf bezlerine veya başka organlara yayılma yoktur.
Birinci evre akciğer kanseri genellikle hastanın hiç bir yakınması olmadığı durumlarda, sadece check-up sırasında çekilen filmler ile tespit edilir. Kanser 5cm’den daha küçük olup lenf bezleri dahil hiçbir yere yayılmamıştır. Akciğer kanserindeki en erken evredir. Yapılan ileri tetkiklerde (PET-BT, beyin MR, EBUS, mediastinoskopi vb gibi) kanserin lenf bezlerine veya başka bir organa yayılma yapmadığı ortaya koyulmuştur. Birinci evre akciğer kanserli hastalarda tedavi sonuçları tüm diğer evrelere göre daha iyidir.
İkinci Evre akciğer kanseri nedir?
Akciğer kanserinde 2. evre kanser çapının 5-7cm arasında olduğu, akciğer içindeki lenf bezlerine yayılma olduğu veya tümörün bronşu tıkadığı durumlardır.
İkinci Evre akciğer kanserinde belirtiler nelerdir?
2.evre akciğer kanseri hastalarının büyük çoğunluğunda yakınma olmaz. Tümörün nefes borusunda tıkanıklık oluşturması sebebiyle bu evrede;
- öksürük,
- kanlı balgam,
- tekrarlayan zatüre veya
- diğer solunum yolu enfeksiyonları görülebilir.
Ayrıca kanserle direkt olarak ilişkili olmayan halsizlik, vücudun bazı yerlerinde ağrı veya ayaklarda şişmeler görülebilir.
Üçüncü Evre akciğer kanseri nedir?
Akciğer kanserinde üçüncü evrede tümör çapı 7cm’den daha büyüktür. Ayrıca, ana bronş tıkanıklığı, kalp zarı veya kaburgalarda hasar oluşturan tümörler ve mediasten adı verilen akciğer dışındaki lenf bezlerine yayılma yapmış akciğer kanserleri de üçüncü evre olarak tanımlanır.
Akciğer Kanseri 3A Evresi Nedir?
Aşağıdaki durumlardan herhangi birinin olması 3A evresindeki bir akciğer kanserine işaret eder..
- Kanserin olduğu akciğer tarafındaki akciğer dışı lenf bezlerine (mediastinal) metastaz olması (örn. kanser sağ akciğerdedir ama lenf bezleri sol taraftadır).
- Kanserin bir ameliyatla çıkartılmasının neredeyse mümkün olamayacağı şekilde etraftaki dokulara yayılması (örn. tümör 10cm’den büyüktür veya tümör ana nefes borusuna, diyafram adalesine doğru yayılmıştır). Akciğer Kanseri 3B Evresi Nedir? Aşağıdaki durumlardan herhangi birinin olması 3B evresinde bir akciğer kanserine işaret eder.
- Kanserin olduğu tarafın karşı tarafında lenf bezleri metastazı vardır (kanser sağda iken lenf bezi metastazı solda olması gibi),
- Göğüs boşluğu dışındaki (örn. boyun, koltuk altı veya kasık bölgesi gibi) herhangi bir lenf bezine metastaz olması,
- Kanser omurga, yemek borusu veya kalp gibi ameliyatla çıkartılması olanaksız şekilde yayılma göstermiştir.
Dördüncü Evre akciğer kanseri nedir?
Akciğer kanserinin en ileri aşaması olan 4. evrede akciğer kanserinde akciğerdeki kanser vücudun başka organ veya dokularına (kemik, beyin, böbrek üstü bezleri, karaciğer, yumuşak dokular gibi) yayılma (metastaz) yapmıştır.
Akciğer metastazında kanserin hücre yapısına göre tedaviler de farklı olmaktadır.
Küçük hücreli olmayan dördüncü evre akciğer kanseri tedavisi
Bu evrede kanser başka organlara da yayılmış olduğundan belli durumlar hariç olmak üzere ameliyat tercih edilmez.
En uygun tedavi kemoterapi, immunoterapi ve gerekirse kanserin yayılma bölgeleri için radyoterapi şeklindedir.
Skuamöz (epidermoid) hücreli dışında kalan kanserlerde hedefe yönelik tedavi (akıllı ilaçlar) kullanılması tedavi başarısını artırır.
Akıllı ilaçların kullanılabilmesi için biyopsi yapılan tümörden EGFR, ALK ve ROS-1 gen testleri yapılmalıdır.
Ameliyat çok özel durumlarda (örneğin beyinde veya böbrek üstü bezinde sadece 1 metastaz olup ve bunların da tedavi edilmiş veya edilecek olması gibi) faydalı olabilir.
Dördüncü evre – küçük hücreli akciğer kanseri – tedavisi
Bu grupta akıllı ilaçlar kullanılmaz. İmmunoterapi ise belirli durumlarda kullanılabilir. Tedavinin 2 unsuru şunlardır:
- Kemoterapi – ilaç tedavisi
- Radyoterapi – ışın tedavisi
Dördüncü Evre akciğer kanseri hastalarına hangi önerilerde bulunulabilir?
Akıllı ilaçların kullanılması bu evrede tedavi başarısını artırır. Ancak hastaların yaklaşık dörtte birinde bu tedavi uygulanabilir.
İmmunoterapi ile ümit verici sonuçlar alınmaya başlamıştır – onkoloji uzmanınız ile görüşünüz.
Destek tedavileri ile hastanın yaşam konforu korunmaya gayret edilir.
Ortaya çıkan nefes darlığı, ağrılar veya şiddetli zayıflama durumları için palyatif tedaviler uygulanmalıdır.
Alternatif tedaviler adı verilen ve birçok hasta yakınının ümit bağladığı ürünler hiçbir fayda sağlamaz. Bu konuda dikkatli olunmasını önermek zorundayız.
4.evre akciğer kanserinde yaşam süresi nedir?
Hasta ve yakınlarının sıklıkla sorduğu soru ‘uygulanacak tedavi ile bu hastalıktan kurtulma şansı’dır. Aşağıdaki istatistikler çok büyük sayıda hastaların tedavileri ile elde edilen uluslararası araştırmaların sonuçlarını yansıtmaktadır.
İngiliz Kanser Araştırma Merkezi’nin sonuçlarına göre ( https://www.cancerresearchuk.org/health-professional/cancer-statistics/statistics-by-cancer-type/lung-cancer/survival) 4. Evre akciğer kanseri hastasının 1 yıllık yaşam süresi ortalama yüzde 14’tür.
Amerikan Ulusal Kanser Enstitüsü’nün sonuçlarına göre ( https://www.cancer.org/cancer/lung-cancer/detection-diagnosis-staging/survival-rates.html ) 4.evre akciğer kanseri hastasının 5 yıllık yaşam süresi ortalama yüzde 1’dir.
NOT: Bu oranlar akıllı ilaçlar ve immunoterapi kullanılmaya başlanmasından önceye aittir. Akıllı ilaçların (hedefe yönelik tedavi) ve immunoterapinin kullanılmaya başlanması ile bu tedaviyi kullanmaya uygun olan 4. evre akciğer kanserli hastalarda yaşam süreleri burada gösterilen oranlardan daha iyidir.
Dördüncü evre akciğer kanseri tedavisi için bir tıbbi onkoloji uzmanına başvurmalısınız.