Pnömotoraks belirtileri akciğerde hava birikmesi ile oluşan belirtilerdir. Akciğer çökmesi ya da sönmesi olarak da adlandırılan bu durum tıbbi müdahale gerektirir. Bu durum farklı sebeplerden ortaya çıkabilir. Uzun bir sürece yayıldığında etkileri farklılaşan bu durum hava hacminin büyümesi ile kalp üzerinde de etkiler meydana getirebilir.
Pnömotoraks Nedir? Pnömotoraks Belirtileri
Pnömotoraks akciğerde meydana gelen yırtılma ile göğüste hava birikmesidir. Bu biriken hava nedeniyle akciğer rahat genişleyemez, işleyişi bozulur. Bu durumun sonucunda ise bireyin nefes alıp vermesi güçleşir. Pnömotoraks belirtileri arasında yer alan bu durum aniden başlayabilir ve buna şiddetli göğüs ağrısı eşlik eder.
Pnömotoraks oluşum türüne göre sınıflandırılır. Bu sınıflandırma hakkında bilgi sahibi olmak için tabloyu inceleyebilirsiniz.
| Pnömotoraks türü | Açıklama |
| Basit pnömotoraks | Hava birikiminin doku ve organ hareketlerine zarar vermediği türdür. |
| Açık pnömotoraks | Acil müdahale gerektirir. Akciğer tamamıyla sönebilir. |
| Primer pnömotoraks | Kendiliğinden gelişen bir türdür. Kronik rahatsızlıklar ya da sağlık sorunları neden olarak kabul edilebilir. |
| Tansiyon pnömotoraks | Ciddi müdahale gerektiren bir durumdur. Tansiyon pnömotoraks belirtileri arasında kan basıncının düşmesi, kalp atışında hızlanma gibi durumlar sayılabilir. |
Pnömotoraks Nasıl Oluşur? Pnömotoraks Belirtileri Nelerdir?
Bir ağaç gibi düşünebileceğimiz akciğerlerimiz solunum yaparken hava en uç noktaya kadar taşınır. Burada alveollerde bulunan kirli kan yani karbondioksit yönünden zengin kan oksijen ile temizlenir. Bunun sonucunda ise kan dolaşımına oksijen verilmiş olur. Akciğerde gerçekleşen solunum ve oksijenlenme işlemi kapalı bir ortamda olur. Eğer akciğerin dokusunda bir yırtılma varsa akciğere gelen hava akciğer ile göğüs duvarı arasında kalır. Bu durumun belirtileri arasında şunlar verilebilir:
-
Aniden başlayan ve şiddetli bir göğüs ağrısı
-
Solunumda güçlük
-
Hava kaçağı büyük ise ani tansiyon düşmesi
-
Şok
-
Nabızda hız artışı
-
Dudak kısmında morarma
-
Öksürük
-
Bazı hastalarda ise hiç belirti olmayabilir. Bu hafif seyreden pnömotoraks belirtileri arasında yer alır.
-
Akciğerin tam sönmesi durumunda ise kalpte sıkışma meydana gelir ve kalp çalışmaz. Bu hastalara acil müdahale gerekir.
Yukarıda yer alan maddeler arasında akciğer kanseri ile benzerlik gösteren semptomlar da vardır. Bu yüzden böyle bir durumla karşı karşıya kaldığınızda yapılacak ilk ve en doğru adım bir uzmanla görüşmek olacaktır. Ülkemizde akciğer cerrahisi alanında öne çıkan isim ise Profesör Doktor Semih Halezeroğlu olmaktadır.
Pnömotoraks Neden Olur?
Pnömotoraks belirtileri kadar merak edilen bir soru da bu sorunun neden ortaya çıktığıdır. Bu durumun nedenleri arasında şunları saymak mümkündür:
-
Akciğerde bulunan hava keseciklerinin patlaması
-
Akciğer enfeksiyonlarının akciğeri yırtması
-
Travma ile akciğerin delinmesi
-
Tütün ürünleri kullanımı
-
Genetik faktörler
-
Solunum yetmezliği
Bunlar arasında pnömotoraks neden olur sorusuna cevap olarak en çok rastlanılan neden yaşanan travmalardır. Ayrıca hava keseciklerinin yaş ya da kronik hastalıklar sonucu patlaması ile akciğer sönmesi de sık görülür.
Kimler Risk Grubu Yer Alır?
-
Zayıf vücut yapısına sahip aynı zamanda sigara içen 20 ila 40 yaş aralığında erkekler
-
Daha önce akciğer hastalığı geçirenler
-
Bazı genetik rahatsızlıkları olanlar
-
Basınç değişikliğine maruz kalan bireyler
-
Suni solunuma bağlı olan bireyler
Tanı Nasıl Konulur?
Tanı konulması için ilk olarak hastanın şikayetleri dinlenir. Pnömotoraks belirtileri ile benzerlik durumunda varsa akciğerle ilgili olarak önceki rahatsızlıkları değerlendirilir. Ayrıca fiziki muayane yapılır. Bu muayane esnasında solunum sesinin kaybı ya da giderek azalması derinden duyulur hale gelmesi pnömotoraks belirtileri arasındadır. Böyle bir durumda akciğerle ilgili tetkikler gerekir. Bunları şu şekilde sıralamak mümkündür:
-
Akciğer röntgeni: Pnömotoraks belirtileri görüldüğünde tanı konulması amacıyla en sık kullanılan tetkiktir. Akciğerde hava olup olmadığı ve bu havanın miktarının saptanması için uzman tarafından istenir.
-
Bilgisayarlı Tomografi (BT): Bilgisayarlı tomografi sayesinde göğüs boşluğu ayrıntılı olarak görüntülenebilir. Bu sayede altta yatan akciğer hastalığı da kolayca teşhis edilir.
-
Arteriyel kan gazı: Bu test sayesinde kanınızda oksijen, karbondioksit ve bir takım bileşenlerin miktarını kontrol edilir ve kanın asitlik düzeyini saptanır. Ayrıca bu test solunum probleminin derecesini belirlemek amacıyla da kullanılır.
-
Nabız oksimetri: Kırmızı kan hücrelerinde taşınan oksijenin yaklaşık miktarını ölçen elektronik bir tıbbi cihazdır.
Nasıl Tedavi Edilir?
Pnömotoraks belirtileri ve hastalığın teşhisi ile farklı tedavi yöntemleri işe koşulur. Bunları şu şekilde sıralamak mümkündür:
-
Tüptorakostomi (Göğüs Tüpü takılması): Göğüs boşluğuna bir tüp yerleştirilmesi ile hava tahliye edilebilir. Hastaların büyük çoğunluğunda bu tedavi yeterlidir. İşlem sonucunda akciğerdeki yırtık birkaç günde kendini yeniler ve kapanır.
-
Oksijen tedavisi: Hastada oluşan kaçak %10-15’lik akciğer sönmesine sebep oluyorsa, klinik belirti yok ya da çok azsa, bireyde ilk defa pnömotoraks gelişmişse ve radyolojik tetkikler sonucu belirgin hava keseceği ya da bül görünmüyorsa gözlem ve oksijen tedavisi uygundur.
-
Su altı drenaj: Akciğer zarları arasında bulunan hava miktarı fazlaysa ya da hastada rahatsız edici belirtiler mevcutsa havanın çıkartılması amacıyla lokal anestezi su altı drenajı uygulanır.
-
Kapalı yöntem ile cerrahi: İyileşmenin uzun sürdüğü durumlarda ya da akciğerdeki hava keseciklerinin büyük olması ve tekrardan patlama olasılığı olduğu durumlarda yırtık bölgesinin tamiri ve hava keseciklerinin alınmasıdır.
Cerrahi İşlemden Sonra Nelere Dikkat Etmek Gerekir?
-
Sigara kullanılmamalı hatta içilen ortamda dahi
-
İlaçlar düzenli olarak kullanılmalı
-
Her gün yürüyüş yapılmalı
-
Ikınma gibi vücudu zorlamayı gerektirecek durumlardan kaçınılmalı
-
Sebze ve meyve bolca tüketilmeli
-
Ağır kaldırılmamalı
-
Kontrollere düzenli olarak gidilmeli
Sık Sorulan Sorular
Pnömotoraks belirtileri ile ilgili olarak en sık sorulanlara aşağıdan ulaşabilirsiniz.
1 – Akciğer Sönmesi Kaç Günde İyileşir?
Akciğer sönmesi iyileşme süresi hastalığın tipine göre değişebilir. Örneğin atelektazi için bronkoskopi işleminin ardından iyileşme kısa sürede gerçekleşir. Hasta bu işlemden sonra hemen rahatlamaya belirtileri verir. Pnömotoraks tipinde ise ise hastanın 2 ila 3 gün içinde tamamen iyileşmesi beklenir.
2 – Kapalı Pnömotoraks Nedir?
Kapalı pnömotoraks denildiğinde akla plevral boşluğa akciğerlerden hava girmesi durumu gelmelidir.
3 – Pnömotoraks Tedavisi Var mı?
Bu hastalığın tedavisi noktasında ilk olarak pnömotoraks belirtileri dikkatle izlenmeli ve gerekli işlemler yapılmalıdır. Günümüzde tıbbi olanaklar hızlı bir şekilde gelişmektedir. Birçok hastalığın teşhis ve tedavisi kısa ve kolay bir şekilde yapılabilmektedir.
4 – Bronşlar Nasıl Temizlenir?
Bronş yıkama (bronş lavaj) olarak bilinen bu işlemde hava yollarına steril tuzlu su verilir. Böylece hava yollarında bulunan hücreler örneklendirilebilir.
5 – Akciğer İltihabı Belirtileri Nelerdir?
En yaygın olarak görülen akciğer enfeksiyonu türü zatürre (pnömoni) dir. Öksürüğün devamlı hale gelmesi , kanlı veya yeşil-sarı renkte balgam bu hastalığın belirtileri arasında yer alır. Bu tür enfeksiyonlar mutlaka tedavi edilmelidir.
