Akciğer Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Akciğer kanseri teşhisi, hastanın olası belirtileri üzerinden hareketle kontrol sağlamak ve tanı koyabilmek için yapılır. Özellikle fark edilen akciğer nodülleri varsa bu nodüllerin boyutu, iyi ve kötü huylu olup olmadığına bakılır. Güncel akciğer kanseri teşhisi yöntemleri ile inceleme yapıp uzman tarafından teşhis koyulur.

Akciğer kanseri belirtileri ortaya çıkması ancak kanserin ilerlemesinden sonra olmaktadır. Bununla birlikte tedavi şansı ise erken evredeki akciğer kanserlerinde çok daha yüksektir. Amaç her zaman akciğer kanserini erken dönemde tespit yani teşhis edebilmektir.

Akciğer Kanseri Teşhisi Nedir?

Erken evredeki bir akciğer kanseri teşhisi için en güvenilir yolu Dünya Sağlık Teşkilatının da önerdiği şekilde ‘akciğer kanseri gelişmesi açısından yüksek riskli olan kişilerin’ düzenli olarak her yıl bir kez düşük doz, tarama amaçlı bilgisayarlı tomografi çektirmesidir.

Akciğer kanseri için risk grubu kişiler 50 – 80 yaş arasında olup halen 20 paket-yıl sigara tüketmekte olan ve sigarayı 15 yıldan daha kısa bir süre önce bırakmış olan, birinci derece akrabaları (anne, baba ve kardeş) içinde akciğer kanseri olan, KOAH veya pulmoner fibrozis hastalığı olan kişiler olarak tanımlanır.

Bu kişiler 81 yaşını geçtikten sonra da ya da sigarayı bırakmaları üzerinden 15 yıldan daha fazla süre geçmesi halinde akciğer kanseri teşhisi için tarama programından çıkartılırlar.

Akciğer Kanseri Teşhisi Nasıl Yapılır?

Akciğer kanseri teşhisinde doktorun yaptığı fizik muayene son derece önemlidir. Fizik muayene sırasında hastanın dış görünümündeki bozulmalar, ses kısıklığı varlığı, solunum seslerindeki değişiklikler, vücudun farklı yerlerindeki şişlikler gibi durumlar tespit edilebilir.

En önemli radyolojik inceleme yöntemi bilgisayarlı tomografidir. Bilgisayarlı akciğer tomografisi milimetrik lezyonlar da dahil olmak üzere akciğerdeki her türlü hastalık durumunu net olarak ortaya koyar. Eğer kanser şüpheli bir durum varsa bunun büyüklüğü, etrafındaki kalp, nefes borusu, yemek borusu, kaburgalar gibi yapılarla ilişkisi ayrıntılı olarak görülebilir.

Düz akciğer grafisi erken evredeki bir akciğer kanseri teşhisi yapmak için yeterli değildir. Bu nedenle, alışılagelmiş yöntemlerle yapılan check-up programlarında çekilen düz akciğer grafisine güvenilerek akciğer kanseri olmadığını kesin olarak söyleyebilmek olanaksızdır.

Akciğer Kanseri Teşhisi için Kullanılan Yöntemler

Akciğer kanseri şüphesi olan durumlarda çekilen bilgisayarlı tomografinin tecrübeli bir radyoloji, göğüs hastalıkları veya göğüs cerrahisi uzmanı tarafından ayrıntılı şekilde incelenmesi gerekir. Eğer bu görüntüleme yöntemi ile akciğer kanseri şüphesi olan bir durum tespit edilmiş ise doktorlar bir sonraki adım için planlama yaparlar. Şüpheli bir durum yok ve hasta akciğer kanseri teşhisi için yukarıda belirtilen risk grubu içerisinde ise bir yıl sonra yeni bir bilgisayarlı tomografi çekilmesini önerirler.

Akciğer bilgisayarlı tomografisinde akciğer kanseri açısından şüpheli bir durum ortaya çıkmış ise yapılacaklar şu şekildedir:

1. PET-BT çekilmesi. Bu nükleer tıp tetkiki ile akciğerdeki şüpheli alanın veya lezyonun ne kadar aktif olduğu (çoğalma hızı) ve vücudun diğer bölümlerinde başkaca kanser olasılığı olan bir oluşumun olup olmadığı ortaya konulur.
2. Doğrudan operasyon ile şüpheli kitlenin çıkartılması: Akciğer kanseri için yüksek riskli bir lezyon görülmüş, PET-BT de akciğer kanseri olasılığını tespit etmiş ise doktorunuz doğrudan akciğerdeki bu lezyonun kapalı bir operasyonla çıkartılmasını önerebilir (video).

3. İğne biyopsisi: Lezyonun kanser açısından şüpheli olduğu ancak gerek tümörün yayılma durumu gerekse hastanın genel sağlık durumu sebebiyle ameliyatın uygun olmadığı durumlarda şüpheli lezyondan iğne biyopsisi yapılması tercih edilir. İğne biyopsisi girişimsel radyoloji uzmanı tarafından bilgisayarlı tomografi cihazı eşliğinde yapılır. İğne ile alınan örnek patoloji uzmanı tarafından incelenerek alınan dokuda kanser hücresi olup olmadığı rapor edilir.
4. Bronkoskopi: Akciğer kanseri teşhisi kapsamında endoskopi işleminde nefes yolları içerisi ağız veya burun yoluyla ışıklı bir kamera ile incelenir. Bir göğüs hastalıkları veya göğüs cerrahisi uzmanı tarafından genel anestezi altında uygulanan bu işlem sadece nefes borusu içerinde veya yanında yer alan lezyonların teşhis edilmesi için uygundur. Akciğerde yer alan her lezyon bronkoskopi ile teşhis edilemez. Yani, bronkoskopide sonucun ‘temiz’ bulunması bir akciğer kanseri varlığını tam olarak dışlamış olmaz.
5. MR: Bilgisayarlı tomografinin veya PET-BT’nin net olarak ayırt edemediği bazı durumlar için göğüs veya üst karın bölgesi MR’ı çekilmesi gerekli olabilir. Yaygın kullanılan akciğer kanseri teşhisi yöntemlerindedir.

6.Mediastinoskopi: Bir diğer akciğer kanseri teşhisi yöntemleri ile tanı konulması mümkün olmamış ise lenf bezlerinden biyopsi yapılması için veya kanserin evresini kesinleştirmek için uygulanan cerrahi bir yöntemdir. Boyun bölgesinden yapılan 3 veya 4cm bir kesiden ışıklı bir cihaz ilerletilip lenf bezlerinden biyopsi alınarak patoloji incelemesi yapılır.

7. Cerrahi biyopsi: Hastanın akciğerinde yer alan lezyonun kesin teşhisi için yukarıda bahsedilen yöntemler yeterli olmamış ise tercihen VATS adı verilen kapalı cerrahi yöntem uygulanarak akciğerdeki lezyondan biyopsi alınır.

Akciğer Kanseri Teşhisi Hakkında Sık Sorulan Sorular

Yaygın kanser türlerinden birisi olan akciğer kanseri teşhisi farklı yöntemlerle kontrol edilerek tanı koyulmaktadır. Alanında uzman isimler olarak uygun yöntemlerle hastaya bilgi vermekteyiz. Bunun dışında akciğer kanseri hakkında merak edilenler ise şu şekildedir:

1 – Akciğer Kanseri Belirtileri Neler?

Akciğer kanseri teşhisi yapılmadan önce genelde belirtileri gözlemlenir ve buradaki şüpheden dolayı uygulamaya geçilir. Eğer akciğer kanseri belirtileri varsa uzman eşliğinde akciğer kanseri teşhisi için kontrol yaptırmalısınız. Akciğer kanseri belirtileri şunlardır:

• Şiddetli öksürük atakları,
• Balgam ve kanlı balgam oluşumu,
• Hırıltılı ve sesli nefes alma,
• Kilo kaybı yaşama,
• Geçmeyen halsizlik,
• Farklı sebeplerle açıklanamayan yutkunma zorluğu,
• Yüz ve kollarda şişkinlik,
• Sesin kısılması.

2 – Akciğer Kanseri 1. Evre Belirtileri Hangileri?

Eğer akciğer kanseri teşhisi 1.evrede yapılırsa hasta için oldukça olumlu bir durumdur. Erken müdahale ve tedavi ile kanserin ilerlemesi durdurulabilir. Genellikle 1.evrede gözlemlenen; öksürük, hırıltı, nefes darlığı ve yorgunluk şikayeti olur. Ancak bunlar diğer hastalıklarla karıştırıldığından çok fazla dikkate alınmaz.

3 – Akciğer Kanseri 2. Evre Belirtileri Nedir?

2.evre akciğer kanseri teşhisi sırasında kanser hücrelerinin derin dokulara ve lenflere sıçradığı görülmektedir. Düğümlerde oluşan kanser hücreleri yayılım göstermeye başlar. 2.evre kanserde genel olarak göğüs ağrısı, kanlı balgam ve halsizlik şikayetleri yaygındır.

4 – Kadınlarda Akciğer Kanseri Belirtileri Erkeklere Göre Değişir mi?

Kadın ve erkeklerde akciğer kanseri teşhisi ortak yapılıp belirtiler de benzer gözlemlenmektedir. Kanser belirtileri cinsiyete bağlı olarak değişmediğinden ortak bir süreç söz konusudur. Uzmanlar tarafından cinsiyetten bağımsız olarak hastalar kontrol edilir.

5 – Akciğer Kanseri Tedavisi için Hangi Alana Başvurulmalı?

Eğer akciğer kanseri teşhisi aldıysanız tedavi şeklinize göre bir akciğer cerrahisi alanında uzman isme başvurmalısınız. Ancak henüz tanı alma durumu yok şüphe varsa yine akciğer alanında uzmanlaşmış bölümler işe tetkikleri yaptırmak gerekir.

6 – Akciğer Kanseri Teşhisi Sonrası Ne Yapılmalı?

Uzman doktor tarafından akciğer kanseri teşhisi sonrası kanser evresi ve durumu saptanır. Her evrenin durumuna, hastaya ve yaşa bağlı olarak farklı akciğer kanseri tedavi yöntemi uygulanır. Kemoterapi, radyoterapi ve cerrahi müdahaleler en yaygın yöntemlerdendir.