Akciğer nodülleri günümüzde çok yaygın karşılaşılan durumlardan birisidir. Tipine ve çeşidine göre iyi ya da kötü huylu olan akciğer nodülleri doğrudan tedavi edilmesi gereken tespitler olabilmektedir. Akciğer nodülleri tedavisi uzman doktorun görüşü ve hastanın durumuna göre karar verilmektedir.
Bu yazımızda, akciğerde nodül nedir, nasıl ortaya çıktığı ve belirtilerinin neler olduğuna dair bilgiler verilir. Bu bilgilerin ışığında, akciğer nodülünün teşhisi, iyi huylu kötü huylu nodül incelemeleri, tedavisi, ameliyat yöntemleri ve riskleri, ameliyat sonrasında kaç gün hastanede kalınması gerektiği hakkında detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz.
Akciğer Nodülü Nedir?
Çoğu zaman akciğerdeki basit bir nodül için hasta ve ailesinin endişeli olduğunu görüyoruz. Oysa akciğer nodülleri konusunda tecrübeli doktorlar bu konuda yeterli açıklamaları, değerlendirmeleri yaparak bu gereksiz endişeleri ortadan kaldırabilir. Bu nedenle, uygun merkezlere ve bu konuda tecrübeli uzman doktorlara başvurulmalıdır. Aksi halde gereksiz şekilde endişe herkes için rahatsız edici olur.
Bunun tersine, bazı durumlarda da akciğerdeki nodülde gerçekten kanser olasılığı yüksek olmasına rağmen pek önemsenmemiş de olabiliyor. Bir akciğer kanserini tedavi yapmadan sadece takip etmek çok ciddi sonuçlar doğurabilir.
Akciğerde Nodül Görülme Sıklığı
Sigara içmiş 55 yaş üzeri kişilerin ortalama olarak %30’unda akciğerde nodül görülür. Bu kişilerin sadece %1,5’inde bu nodüllerde kanser çıkmaktadır. Burada önemli olan bu %1,5’lik oranda kanser olma olasılığı mevcut bulunan nodülü iyi tespit edebilmektir.
Bütün çalışmalarımız ve web sitesi size bu konuda yol göstermek, iyi huylu ve kötü huylu nodüllerin özellikleri hakkında bilgi vermek içindir.
Akciğer Nodülünde Radyolojik İnceleme
Düz akciğer grafileri akciğerdeki nodülleri tespit etmek için yeterli ve uygun bir görüntüleme yöntemi değildir. Akciğerdeki nodüller bilgisayarlı tomografi ile tespit edilir ve takipleri gerekiyor ise yine tomografi ile yapılır.
Akciğer nodülleri radyolojik inceleme sonucunda şu şekilde ifade edilirler:
- Solit nodül
- Yarı solit nodül, yarı buzlu cam görünümlü nodül
- Buzlu cam görüntülü nodül
- Birkaç adet nodül
- Subplevral nodül
Akciğer Nodülünü Değerlendirme
Bir akciğerde nodülü sadece filme veya rapora bakılarak değerlendirilemez. Bir karar verebilmek için dikkate alınması gereken birçok değişken vardır:
- Hastanın yaşı
- Sigara içme öyküsü
- Daha önce geçirdiği hastalıklar
- Yakın akrabalarında akciğer kanseri olup olmaması
- Varsa daha önceki filmlerinde bu nodülün var olup olmaması
- Yapılmış ise iğne biyopsisi sonucu
- Çekilmiş ise PET-BT bulguları
Bu değerlendirmeler sonucunda akciğer nodülleri:
- Tamamen iyi huylu bir nodül
- Kanser olasılığı düşük nodül
- Kanser olasılığı yüksek nodül olarak sınıflandırılır.
İyi Huylu Akciğer Nodülü
Akciğerdeki bir nodülün iyi huylu (benign) olduğuna işaret eden durumlar:
- 30 yaşından daha genç hasta
- 4 mm’den daha küçük nodül
- Nodülün buzlu cam görüntüsünde değil solid şekilde olması
- Daha önceki akciğer grafisi veya tomografisinde aynı çapta nodülün mevcut olması
- PET-CT görüntülerinde yüksek tutulum olmaması
- Akrabalarında akciğer kanseri bulunmaması
- Hastanın daha önce herhangi başka bir organ kanseri geçirmemiş olması
- Nodülden yapılan iğne biyopsisi sonucunda kanser bulunmamış olması
- Nodül içerisinde kireçlenme (kalsifikasyon) mevcut olması
- Subplevral nodül denilen lezyonların çok büyük kısmı iyi huyludur
İyi huylu olduğu kesin olarak tespit edilen bu nodüller için bir tedavi gerekli değildir. Bazı durumlarda takip edilmeleri gerekir.
Bir akciğer nodülünün kötü huylu olup olmadığı hakkında fikir sahibi olabilmemiz için sadece nodüle bakmamız yetmez. Hastanın öyküsündeki durumlarla birlikte değerlendirme yapılır.
Peki, bir hastanın hangi özellikleri akciğerindeki nodülün kötü huylu olabileceğini düşündürür?
- Hasta yaşı 40’tan büyük ise
- Halen veya eskiden sigara içmiş ise
- Birinci derece akrabalarda (anne, baba ve kardeşler gibi) akciğer kanseri bulunması
- Daha önce başka bir kanser geçirmiş olması
- Nodülün 1 cm’den büyük olması
- Buzlu cam görüntüsünde olması
- Sınırlarının düzensiz olması
- Daha önce çekilmiş olan filmlerinde akciğerde nodül görülmemesi
- Daha önce çekilen filmlerinde mevcut olan nodülün çapının büyümüş olması
- PET-CT’de nodülde aktivitede artış olması (üstteki resimde görüldüğü gibi)
Genel olarak akciğerde nodül olarak tanımlanan milimetrik bir lezyonda kanser olaslığı yüksek değildir. Akciğer nodülünün kötü huylu olma olasılığı:
- Nodül 5 mm’den daha küçük ise bunun bir kanser olma olasılığı %0 – %1
- Nodül 5 – 10 mm arasında ise: %6 – %28
- Nodül 2 cm’den daha büyük ise: %64 – %82
- Solid görünümlü nodülde kanser olaslığı: %7-9
- Buzlu cam görüntülü nodülde kanser olasılığı: %59-73.
(Kaynak: Chest Journal. September 2007, Vol 132, No. 3_suppl)
Hangi Akciğer Nodülleri Ameliyatla Alınmalıdır?
Tecrübeli bir göğüs hastalıkları veya göğüs cerrahisi uzmanı hastanın öyküsü ve akciğer nödülleri radyolojik özelliklerine bakarak takip edilmesi veya nodülün çıkartılmasını önerebilir.
Akciğer kanseri riski yüksek olan, yani yukarıdaki kötü huylu nodül özelliklerindeki durumlarda nodülün cerrahi olarak çıkartılıp patoloji uzmanları tarafından incelenmesi ve kesin teşhisinin konulması gerekir.
Ameliyatın açık yöntem yerine kapalı şekilde yapılması uygun olur.
Akciğer Nodülü Ameliyatı (Tek Port VATS)
Bu işlem VATS adı verilen kapalı bir ameliyatla gerçekleştirilir. Genel anestezi uygulanıp göğüste 2 cm’lik bir kesi yapılır. Bu kesiden ilerletilen 1 cm çapında bir kamera ve cerrahi aletler ile akciğerdeki nodül çıkartılır. Alınan nodül işlem sırasında patoloji incelemesine gönderilir ve sonucun bir akciğer kanseri olması durumunda aynı seansta lobektomi yapılır. Nodülde kanser olmadığı bildirilirse lobektomiye gerek kalmaz.
Aşağıdaki videoda bu işlemi nasıl gerçekleştirdiğimizi izleyebilirsiniz.
VATS (Kapalı Ameliyat) ile nodül ameliyatı sonrası hastalar 1-3 gün içerisinde taburcu olup 3 gün sonra normal yaşamlarına dönebilirler. Eğer nodülün kanser olduğu tespit edilirse bu durumda aynı operasyon sırasında lobektomi de uygulanacağından taburculuk 3 ile 5 gün, işe dönüş ise 10 gün sonra olmaktadır.
İngiliz Göğüs Hastalıkları Derneği (British Thoracic Society) 2015 Haziran ayında akciğerdeki nodüllerin teşhis, takip ve tedavisi için oldukça ayrıntılı bir rehber yayınladı. Bu web sayfamızda okumuş olduğunuz bilgilerin büyük çoğunluğu bu rehberdeki önerilere dayanır. İngilizce olan bu rehbere ulaşmak için https://thorax.bmj.com/content/70/Suppl_2/ii1.full.pdf+html sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
Akciğer Nodülleri Hakkında Sık Sorulan Sorular
Akciğer nodülleri hakkında hastaların merak ettiği konular fazladır. İyi ve kötü huylu akciğer nodülleri kapsamında araştırılan soruları sizler için cevaplandırıyoruz.
1 – Akciğerde Nodül Olanların Yorumları Nasıl?
Akciğer nodülleri ile karşılaşan bireyler ilk etapta olumsuzluk duygusunu yaşarlar. Konu hakkında fikirleri olmadığı ve tedavileri araştırmadıkları için moralleri bozulabilir. Halbuki akciğerde nodül tedavisi günümüzde yaygın olarak yapılır. İyi huylu ya da kötü huylu nodüle göre ilerleme sağlanır.
2 – Akciğerde Nodülleri Neden Olur?
Tespit edilen akciğer nodülleri genellikle iyi huylu olmaktadır. %95 oranla iyi nodül olsa da %5lik kısımda kötü akciğer nodülleri görülebilir. Fark edilen akciğer nodülleri şu sebeplerden ortaya çıkabilmektedir:
- Tüberküloz
- Bakteriyel rahatsızlıklar (Zatürre/Pnömoni gibi)
- İnflamatuvar hastalıklar (Romatizmal hastalıklar)
- Doğumsal ve konjetinal rahatsızlıklar.
Kişiye göre akciğer nodülleri ortaya çıkma sebebi farklılaşmaktadır. Uzman tarafından nedenleri de tespit edilip sorunun tamamen ortadan kalkması için tedaviler sağlanmaktadır.
3 – Akciğerde Nodül Ne Yok Eder Yiyecek Olarak Neler Etkilidir?
Akciğere iyi gelen besinler bulunur. Fakat bu besinler her hasta için iyi geleceği anlamına gelmeyebilir. Eğer akciğer nodülleri ile karşı karşıyaysanız uzman doktorunuzdan beslenme konusunda bilgi alarak ilerlemelisiniz. Nodüllere karşı iyi gelecek besinleri böylece keşfederek beslenmenizi düzene koyabilirsiniz.
4 – COVID Sonrası Akciğerde Nodül Oluşur mu?
Geçtiğimiz senelerde tüm dünyayı etkileyen COVID sonrasında farklı rahatsızlıkları da beraberinde getirmiştir. Yapılan araştırmalara göre COVID-19 yaşayan bireylerin %32’sinde akciğerde nodüller tespit edilmiştir. Fakat bunların doğrudan COVID ilişkisi saptanamamıştır.
5- Akciğerde Nodül Öksürük Yapar mı?
Akciğerde nodül belirtileri incelendiğinde öksürük ilk olarak göze çarpmaktadır. Söz konusu diğer akciğer nodülleri belirtileri şu şekildedir:
- Öksürük,
- Nefes darlığı,
- Balgam,
- Kanlı balgam,
- Göğüs bölgesinde geçmeyen ağrı.
Sonuç olarak öksürük akciğerde nodüller için temel belirtiler arasında sayılıyor olup diğer belirtiler de görülüyorsa tetkik yapılmaktadır.
6- Subplevral Nodül Nedir?
Hastalarda tespit edilen akciğer nodülleri farklı isimlere sahip olmaktadır. Bunlardan bazıları da subplevral nodül olmaktadır. Subplevral türlerince nodül içerisinde kireçlenme görünmektedir. Büyük bir kısmı iyi huylu nodüller olup ortalama 4mm çapına sahiptir.
