9 Adımda Akciğerde Hava Birikmesi Nedir, Neden Olur?

Akciğerde hava birikmesi; akciğer bölgesinde meydana gelen yırtılma sonucu göğüs boşluğunda hava birikmesi durumudur. Tıbbi bir terim olarak pnömotoraks olarak adlandırılan bu durum akciğerin işlevinin bozarak nefes alıp vermeyi zorlaştırır. Bu da bireyin günlük yaşamında sorun yaşamasına neden olur.

Akciğerde Hava Birikmesi (Pnömotoraks) Nasıl Oluşur?

Akciğer vücudumuzda solunum ile görevli olan başlıca organımızdır. Akciğerin yapısını bir ağaca benzettiğinizde tıpkı ağacın dalları gibi en uç noktalara kadar giden kısımlar vardır. Solumun işlevi ile alveoel olarak adlandırılan bu bölgelere kadar hava taşınır. Bu sayede en uç noktada dahi bulunan karbondioksit, oksijenle yer değiştirerek kana oksijen verilmiş olur. Bu işlem kapalı bir ortamda oluşumunu tamamlar. Eğer bir kaçak oluşursa solunum ile alınan hava akciğer ile göğüs duvarı arasında birikmeye neden olur. Akciğerde hava birikmesi böylece meydana gelir.

Akciğerde hava birikmesi sonucu akciğerin işlevi bozulur ve nefes alıp verme güçleşir. Peki bu durumun oluşmasında etkili olan nedenler nelerdir? İşte ayrıntılar.

1 – Göğüs Kafesinde Oluşan Yaralanmalar

Akciğerde hava birikmesi denildiğinde akla gelebilecek ihtimallerden biri göğüs kafesine darbe alınmış olmasıdır. Birey şu durumlarda darbe alabilir ve bu da yaralanmalara yol açabilir:

• Düşme, vurma veya çarpma
• Şiddetli darbe alma
• Delici, kesici aletler veya ateşli silahla yaralanma
• Akciğer biyopsisi esnasında ya da işlem sonrasında oluşan yaralanma
• Kırılmış olan kaburganın akciğere batması
• Kalp masajı esnasında veya sonrasında alınan darbe gibi nedenler de göğüs kafesinde hasar oluşabilir. Böyle durumlarda akciğerde hava birikmesi sorunu ile karşı karşıya kalınabilir.

2 – Sigara Kullanımı

Pnömotoraks yani akciğerde hava birikmesi akciğerde yırtılmayla birlikte ortaya çıkan bir durumdur. Göğüs boşluğunda biriken havadan dolayı akciğerler nefes alıp verme işlevini doğru bir şekilde yerine getiremez. Özellikle sigara ve tütün ürünleri kullanan kişilerde akciğerde bül ismiyle anılan hava kesecikleri meydana gelir. Pnömotoraks bu hava keseciklerinin patlaması ile meydana gelir.

3 – Akciğer Hastalıkları

Farklı akciğer hastalıklarına bağlı olarak akciğerde hava birikmesi sorunu ile karşı karşıya kalınabilir. Bunları tablodan inceleyebilirsiniz.

4 – Akciğerde Hava Birikmesi (Pnömotoraks) Belirtileri Nelerdir?

Akciğerde hava birikmesi belirtileri hastalığın şiddeti ve kişinin genel sağlık durumuna göre değişkenlik gösterebilir. Bununla beraber genel olarak şu belirtilerden bahsetmek mümkündür:

• Ani bir şekilde baş gösteren göğüs ağrısı ve nefes darlığı
• Tansiyonun aniden düşmesi
• Şok etkisi
• Öksürükte şiddetlenme
• Nabzın hızlı bir şekilde artması
• Dudaklarda morarma görülmesi

Ancak bazı hastalarda hiçbir belirti olmadan da hafif seyreden bir kaçak da olabilir. Bu gibi durumların erken teşhisi için rutin sağlık kontrollerinizi aksatmamanız gerektiğini hatırlatmak gerekir. Eğer bir akciğer sorunu ile karşılaşırsanız alanında uzman bir isim ile tedavi sürecine başlayabilirsiniz. Bu noktada akciğer cerrahisi alanında öne çıkan bir isim olan Profesör Doktor Semih Halezeroğlu ile iletişime geçebilirsiniz.

5 – Kimler Pnömotoraks Risk Grubu İçinde Yer Alır?

Pnömotoraks (akciğerde hava birikmesi) için risk grubunda genel olarak sigara içen ve zayıf erkek bireyler yer alır. Bunun yanı sıra 20 ila 40 yaş arası erkekler de bu gruba girer. Ayrıca farklı bir akciğer rahatsızlığı bulunan kişiler de bu grup içinde tanımlanır. Az sıklıkta ise şu bireylerde pnömotoraks görülür:

• Dalgıç veya pilot gibi basınç değişikliğine maruz kalan bireyler
• Suni solunuma bağlı olan kişiler

6 – Nasıl Tanı Konur?

Akciğerde hava birikmesi şikayetinde tanı hastanın geçmiş öyküsü ve yakınmaları dinlenerek konur. Fiziki muayane sırasında solunum sesi kaybolur ya da derinden duyulur veya azalır. Bunun yanı sıra kaçağın derecesini belirlemek amacıyla akciğer radyografisi çekilmesi gerekir.

7 – Nasıl Tedavi Edilir?

Akciğerde hava birikmesi tedavisinde temel amaç göğüs boşluğunda birikmiş olan havayı boşaltarak akciğere olan baskının azaltılmasıdır. Bu nedenli göğüs boşluğuna bir tüp takılabilir ve böylece hava boşaltılır. Genel olarak bakıldığında bu tedavi birçok bireyde yeterli olur. Ancak iyileşme uzun sürerse ya da hava keseciklerinin tekrar patlama ihtimali var ise minimal invazif gibi yöntemler tercih edilir.

Hastada tanılanan kaçak %10-15’lik akciğer sönmesine sebep olmuşsa, klinik belirti yok veya yok denecek kadar hafifse, ilk kez hava birikmesi yaşıyorsa ve radyolojik görüntülemelerde belirgin hava keseceği veya bül gözükmüyorsa bu hastalar gözlem ve oksijen tedavisiyle süreci yürütebilir.

Ancak akciğer zarları arasında bulunan hava miktarı fazla ise veya hasta rahatsız edici belirtiler gösteriyorsa havanın çıkarılabilmesi için lokal anestezi altında torakostomi adı verilen işlemle su altı drenaj uygulaması yapılır. Torakostomi işlemi meme hizasından iki iki buçuk santimetrelik kesi atılarak uygulanır.

8 – Cerrahi İşlem Gerektiren Hastalar

Akciğerde hava birikmesi durumunda aşağıda verilen hasta gruplarında cerrahi işlem gerekir. Bu durumlar şöyle sıralanabilir:

• Pnömotoraks olgularının tekrarlanması
• Hava kaçağında uzama olan olgular
• Pnömotoraksın çift taraflı gelişmesi
• Akciğeri tek olanlar
• Pnömotoraks riski taşıyan meslek grubunda olanlar

Cerrahi işlemde açık ve kapalı olmak üzere farklı yaklaşım vardır.

9 – Cerrahi İşlemden Sonra Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

Akciğerde hava birikmesi ile ilgili olarak cerrahi bir işlem geçirmiş olan bireyler;

• Kesin olarak bir daha sigara asla kullanılmamalı,
• Sigara dumanı bulanan ortamlarda dahi bulunulmamalı, pasif içici durumunda olunmamalı (sigaranın içeriğinde bulunan maddeler hızla ciltten emilerek kana karışır)
• Doktor tarafından reçete edilen düzenli bir şekilde kullanılmalı
• Günlük olarak düzenli yürüyüşe çıkılmalı
• Kabız gibi ıkınmayı gerektiren hallerden kaçınılmalı
• Bol miktarda sebze ve meyve yenilmeli
• Ağır yük kaldırmaktan kaçınılmalı
• Minimum 24 hafta süresince ıkınma ya da efor gerekecek fiziksel etkinlik ve sportif aktivitelerden uzak durulmalı
• Kontrollerini düzenli olarak yaptırmalılardır.

Sık Sorulan Sorular

Konu ile ilgili olarak en çok merak edilenlere ve cevaplarına aşağıdan ulaşabilirsiniz.

1 – Pnömotoraks Belirtileri Nelerdir?

Belirtiler yukarıda bahsedildiği şekilde gerçekleşir. Belirtilerden sonra akciğerde hava birikmesi tedavisi hakkında araştırma yapmak bu durumu yaşayanların paylaşımlarını okumak size fikir verebilir.

2 – Akciğer Hava Kaçağı Ameliyatı Kimlere Yapılır?

Akciğerde hava kaçağı belirtileri görüldükten sonra gerekli durumlarda ameliyat yapılır. Özeliklle risk taşıyan meslek grubunda olanlar ilk belirtilerle birlikte tanının konmasıyla ameliyat alınır.

3 – Akciğerde Baloncuk Öldürür mü?

Akciğer veya farklı organlarda görülen rahatsızlıklar zaman içinde farklı hastalıklara da zemin hazırlar. Bu yüzden en baştan uzman bir hekimle tedavi sürecini yönetmek gerekir. Akciğerde hava kaçağı kendiliğinden geçer mi gibi soruların cevaplarını işin uzmanından öğrenmek en doğrusu olacaktır.

4 – Akciğer Sönmesi Kaç Günde İyileşir?

Atelektazi tipi akciğer sönmesi bronkoskopi işleminden sonra kısa sürede iyileşir. Hasta bronkoskopi işleminden hemen sonra rahatlama belirtileri göstermeye başlar. Pnömotoraks tipi akciğer sönmesi durumunda ise hasta 2-3 gün içinde tamamen iyileşebilmektedir.

5 – Akciğerde Hava Kabarcığı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Akciğer dışına kaçan havanın miktarı tedavinin şeklini değiştirir. Eğer hava kaçağı az ise hasta gözlem altına alınır, yüksek oranda oksijen verilir. Şayet hava miktarı fazla ise hekim tarafından havanın boşluktan dışarıya atılmasına yönelik girişimler yapılır, tüp drenajı yöntemine başvurulur.