Akciğerde nodül neden olur sorusunun yanıtı; enfeksiyonlar, hava kirliliği, iltihaplı hastalıklar, sigara, tümörler ve doğumsal anomaliler, şeklinde verilir. Ayrıca kişilerin genetik yatkınlıkları da bu noktada önemlidir. Oluşan tümörlerin çoğunluğu iyi huylu olup, herhangi bir tedavi ihtiyaç gerektirmez. Sadece tıbbi takip yeterlidir. Kötü huylu olanlar için akciğer nodülü tedavisi, cerrahi yöntemle yapılır ve nodülün dışarıya çıkarılmasını içerir. Yazının devamında akciğerde nodül neden olur sorusunun detaylı yanıtını bulabilirsiniz.
Akciğerde Nodül Nedir?
Akciğer nodülleri, akciğer dokusunda bulunan, çapları 3 cm’den küçük olan, oval ve yuvarlak lezyonlardır. Bu lezyonların sınırları çoğunlukla düzgündür. Bilgisayarlı tomografi ile teşhis edilen akciğer nodüllerinin büyük bir kısmı iyi huyludur. Periyodik olarak yapılan takiplerde boyutunun büyümemesi ve sınırlarında düzensizlikler oluşmaması durumunda tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Kötü huylu nodüller ise mutlaka tedaviyi gerektirir. Akciğer nodülü tedavisi, cerrahi yöntemle lezyonun tamamen dışarı çıkarılması şeklindedir.
Akciğer nodüllerinin teşhisi, bilgisayarlı tomografi ile konulur. Yüksek çözünürlüklü BT görüntüsü, milimetrik boyutta olan lezyonların dahi teşhis edilmesini sağlar. Ayrıca elde edilen görüntülerden, nodülün genel görünümü (buzlu cam görünümlü vb.), sınırlarının düzgün olup olmaması ve boyutu detaylı olarak incelenir. Bazı vakalarda biyopsi yapmadan lezyonun düşük veya yüksek riskli olduğu tespit edilir.
Akciğerde Nodül Neden Olur?
Akciğerde nodül neden olur sorusunun farklı yanıtları vardır. Yaygın olarak görülen nedenler ve bunlara ilişkin detaylar aşağıdaki gibidir:
1 – Enfeksiyonlar
Enfeksiyonlar, nodüllerin önemli nedenlerinden biridir. Geçirilen bir enfeksiyon nedeniyle akciğerlerde lezyon oluşma riski vardır. Oluşan lezyonlar iyi veya kötü huylu olabilir. Özellikle ağır geçirilen enfeksiyonların ardından hastaların akciğerlerinin BT ile kontrol edilmesi gerekir. Akciğerde nodül neden olur sorusunun yanıtlarından olan bazı enfeksiyon türleri şu şekildedir:
| Hastalıklar | Açıklama |
| Tüberküloz | Mycobacterium tuberculosis isimli bakterinin neden olduğu tüberküloz, halk arasında verem olarak bilinir. Bu bakteriler, akciğer dokusunda lezyonların oluşmasına yol açabilir. |
| Mantar Enfeksiyonları | Kokcidiomikoz ve histoplazmoz gibi akciğerde görülen mantar enfeksiyonları, bağışıklığı düşük hastalarda lezyonlara neden olabilir. |
| Bakteriler ve Virüsler | Bakteri ve virüs kaynaklı bazı enfeksiyonların da benzer etkilere yol açma olasılığı vardır. Pnömoni, bunlardan biridir ve ağır geçirildiğinde veya tedavide gecikildiğinde, akciğerde hasar oluşturma riski yüksektir. Ayrıca virüs kaynaklı enfeksiyonların da benzer etkisi vardır. Bazı vakalarda COVID sonrası akciğerde nodül görülmesi, bu duruma örnektir. |
Akciğerde nodül neden olur sorusunun yanıtı olarak akla ilk enfeksiyonlar gelir. Ancak her akciğer enfeksiyonun nodüllere neden olmayacağı unutulmamalıdır.
2 – İnflamatuar Hastalıklar
İltihaplı hastalıklar olarak da ifade edilebilecek bu rahatsızlıklar, nodüllere ilişkin bir diğer nedendir. Multisistemik bir rahatsızlık olan sarkoidoz, akciğerlerde nodüllere neden olabilir. Romatoid artrit de benzer etkilere sahip bir diğer rahatsızlık olarak dikkat çeker. Kısaca iltihaplı hastalıklar da akciğerde nodül neden olur sorusunun yanıtlarındandır.
3 – Akciğer Kanseri
Kötü huylu tümörler, akciğerde nodül neden olur sorusunun yanıtlarından biridir. Özellikle ileri evrede tümörlerin yayılmaya başlaması ile birlikte nodüllerin ortaya çıkma olasılığı yüksektir. Adenokarsinom, küçük hücreli akciğer kanseri ve skuamöz hücreli karsinom, nodüllerin ortaya çıkma olasılığının olduğu bazı akciğer kanseri türleridir.
4 – Metastaz
Vücudun farklı bir bölgesinde ortaya çıkan kanserin, akciğerlere sıçrama olasılığı vardır. Bu sıçramalarda ilk olarak nodüller fark edilir. Akciğere metastaz yapma ihtimali yüksek olan kanser türlerinden bazıları şunlardır:
- Meme kanseri
- Böbrek kanseri
- Melanom
- Kolorektal kanseri
Metastaz kaynaklı nodüller kötü huyludur ve mutlaka tedavi edilmesi gerekir. Bu tip durumlarda akciğer nodülü tedavisi için primer kanserin durumu da dikkate alınır. Metastaz, en önemli akciğerde nodül neden olur cevapları arasında yer alır.
5 – Sigara
Sigara, bu noktadaki en önemli risk faktörlerinden biri olarak kabul edilir. Dumanı ile akciğerlere dolan zehirli gazlar ve kimyasallar, kanser ve nodül riskinin önemli ölçüde artırır. Bazı kanser türlerinin en önemli nedeninin sigara olduğu bilinir.
6 – Radyasyon
Uzun süre radyasyona maruz kalmanın kanser riskinin artırdığı bilinmektedir. Kanserin farklı bir organda veya akciğerlerde nodül olarak ortaya çıkma olasılığı vardır.
7 – Hava Kirliliği
Termik santraller ve büyük sanayi kuruluşlarının neden olduğu hava kirliliği, o bölgede yaşayan insanların sürekli zehirli gaz solumasına neden olur. Zehirli gazlar ve kirlilik nedeniyle ciğerlere dolan partiküller nedeniyle nodüller ortaya çıkabilir.
8 – Kimyasal Maddeler
Çoğunlukla mesleki faaliyetlerden kaynaklı olan kimyasal madde maruziyeti, insan sağlığı için ciddi bir risktir. Maruz kalınan kimyasalın özelliklerine göre olumsuz etkiler kısa süre içinde görülebileceği gibi çok uzun yıllar sonra da ortaya çıkabilir.
9 – Doğumsal Anomaliler
Doğumsal anomaliler de akciğerde nodül neden olur sorusunun yanıtları arasında yer alır. Anne karnındaki gelişim sürecinde oluşan bu nodüllerin doğumdan sonra takip edilmesi gerekir.
10 – İyi Huylu Tümörler
Akciğer nodüllerinin çok büyük bir kısmı iyi huyludur (benign). Dolayısıyla iyi huylu tümörler de bu yapıların oluşumunun nedenleri arasında gösterilebilir.
Akciğer Nodülü Belirtileri Nelerdir?
Her ne kadar belirtilerin görülme olasılığı çok düşük olsa da nodüllerin boyutuna ve yerleştikleri noktalara göre bazı belirtiler ortaya çıkabilir. Bunlar aşağıdaki gibi sıralanır:
Söz konusu belirtilerin farklı nedenleri de olabilir. Bunların neden kaynaklandığının tespiti için göğüs hastalıkları uzmanına muayene olunması gerekir.
Akciğer Nodülleri Nasıl Değerlendirilir?
Akciğerde ortaya çıkan nodüllerin önemli bölümü iyi huyludur ve tedavi gerektirmez. Ancak bir nodülün kesin olarak iyi huylu olduğunu anlamak için biyopsi yapılması gerekir. Bazı vakalarda ise biyopsi yapılmadan, elde verilere göre değerlendirme yapılır ve akciğer nodülü tedavisi gerekip gerekmediği anlaşılır. Değerlendirme yapılırken dikkate alınan hususlar şu şekildedir:
- Nodülün boyutu
- Nodülün sınırlarının düzgün olup olmaması
- Varsa biyopsi sonuçları
- Hastanın yaşı
- Sigara içme öyküsü
- Daha önce kanser geçirip geçirmediği
- Varsa daha önceki BT görüntülerinde nodülün olup olmadığı
- Aile bireylerinde akciğer kanseri öyküsü olması
- Varsa PET sonuçları
Değerlendirme yaparken bu hususların tamamı dikkate alınır. Örneğin; akciğerde 7 mm nodül var korkuyorum diyen birinin durumunun düşük veya yüksek riskli olduğunu anlamak için boyutla birlikte nodülün sınırlarına, hastanın yaşına ve diğer özelliklerine bakılır. Sadece boyuta bakılarak net yorumlar yapılamaz. Ancak boyutla birlikte nodülün riskinin arttığı da bilinen bir durumdur. Özellikle 5-10 mm üzerinde risk önemli ölçüde artar.
Akciğer Nodülü Tedavisi Nasıl Yapılır?
Cerrahi işlem için açık ve kapalı olmak üzere iki farklı yöntem vardır. Risklerinin düşük olması nedeniyle kapalı yöntem daha fazla tercih edilir. Kapalı yöntemde (tek port VATS) yönteminde izlenen adımlar aşağıdaki gibidir:
- Nodülün konumuna göre uygun bir noktadan kesi açılır.
- Açılan kesiden kamera gönderilir ve alınan görüntüler üzerinden nodülün tam konumu belirlenir.
- Daha sonra özel tıbbi aletlerle nodül kesilir ve çıkarılmadan önce özel bir tıbbi torbaya konulur. Böylece çıkarılma esnasında farklı dokulara temas etmesi engellenir.
- Torba, özenli şekilde dışarı çıkarılır ve işlem tamamlanır.
Akciğer nodülü tedavisi için deneyimli cerrahların tercih edilmesi çok önemlidir. Prof. Dr. Semih Halezeroğlu, akciğer nodülü ve kanserinin cerrahi tedavisi konusunda deneyime sahiptir. Tedavi yöntemleri hakkında bilgi almak için iletişime geçebilirsiniz.
Akciğer Nodülü Kaç mm Olursa Ameliyat Gerekir?
Akciğer nodülünün sadece boyutuna bakılarak yüksek riskli veya kötü huylu olduğunu belirlemek mümkün değildir. Boyutla birlikte risk artar ve özellikle 1 cm’nin üzerinde olan nodüllerin riskli olma olasılığı daha yüksektir. Akciğer nodülü tedavisi bu tip durumlarda gündeme gelir.
BT ile teşhis edilen nodülün türü, yapısı, boyutu ve özellikleri dikkate alınarak tedavinin gerekli olup olmadığına karar verilir. Bu süreçte hastanın yaşı, daha önce kanser geçirmesi, sigara öyküsü ve ailesinde akciğer kanseri vakası olup olmaması da dikkate alınır.
Akciğerde Nodül Neden Olur Konusu Hakkında Sık Sorulan Sorular
Akciğerde nodül neden olur konusu ile ilgili sıkça sorulan sorular ve bunların yanıtları aşağıda yer almaktadır.
1 – Akciğer Nodülleri Kendiliğinden Kaybolur Mu?
Bazı nodüllerin küçülerek kendiliğinden kaybolma olasılığı vardır. Ancak söz konusu durumun yaşanma olasılığı düşüktür. Teşhis sonrasında gerekli değerlendirmelerin yapılarak akciğer nodülü tedavisi veya takip sürecinin geciktirilmeden başlatılması gerekir.
2 – Akciğerde Nodül Öksürük Yapar Mı?
Akciğerde ortaya çıkan nodüller nadiren belirtilere yol açar. Öksürük de bu kapsamda nadiren görülür.
3 – Akciğerde Nodül Olanların Yorumları Nasıl?
Akciğerinde nodül teşhisi konulan hastaların önemli kısmında, nodüllerin iyi huylu olduğu bilinir. Kötü huylu olanlarda ise erken teşhis ve tedavi ile başarı oranının yüksek olduğu görülür.
4 – Akciğerde Nodül Neden Olur?
Akciğerde nodül neden olur sorusunun yanıtı; hava kirliliği, tümörler, enfeksiyonlar, iltihaplı hastalıklar, radyasyon, sigara ve doğumsal anomaliler, şeklinde verilebilir.
5 – Akciğer Nodülü Tedavisi İçin Ameliyat Şart Mı?
Yüksek riskli ve kötü huylu teşhisi konulan vakalarda akciğer nodülü tedavisi olarak cerrahi işlem uygulanır. Düşük riskli vakalarda ise nodüllerin periyodik olarak takipleri yapılarak büyüme ve sınırlarda düzensizleşme olup olmadığına bakılır.
